Dobry kierownik to skarb dla całego przedsiębiorstwa. Jeśli potrafi on w odpowiedni sposób pokierować działaniami swojego zespołu projektowego, jest niemalże pewne, że osiągnie on sukces, rozumiany jako spełnienie wszelkich oczekiwań klientów oraz pracowników.
Umiejętności kierownika
Kierownik powinien posiadać zdolność do motywowania swoich pracowników do działania i do wykonywania zadań z należytą starannością. Musi mieć również umiejętności skutecznego działania w istniejących warunkach otoczenia. Dobry kierownik potrafi zmienić sytuację w najlepszą, choć na pierwszy rzut oka wydaje się to być zupełnie niemożliwe. Kierownik powinien w odpowiedni sposób kierować nadaną mu siłą sprawczą. Nawet najgorsze okoliczności można zmienić na swoją korzyść, jeśli tylko mocno się tego chce. Jeśli na coś nie mamy wpływu, nie powinniśmy się na tym skupiać. Po co rozważać coś, co nigdy nie ulegnie zmianie i nie jest w naszej mocy to zmieniać. Przykładem niech będzie stan prawny. Oczywiście, nowelizacja niektórych przepisów wyszłaby przedsiębiorcom na dobre, ale nie są w stanie nic zrobić, aby skutecznie wpłynąć na ustawodawcę. Takie skupianie się na nieistotnych z punktu widzenia kierowania, czynnikach, jest uważane za marnowanie własnej siły. Zbyt częste poddawanie się takiemu „treningowi słabości” rujnuje możliwości kierownika. Lepiej zająć się tym, na co ma on zawsze wpływ i nikt nie może mu w tym przeszkodzić. Czym jest to coś? Otóż, należy to utożsamiać z własnym, indywidualnym potencjałem zawodowym.
Role kierownicze i ich cel
Każdy kierownik powinien być zdolny do pełnienia ważnych ról, które są mu przypisywane, a więc roli: lidera, menadżera, nauczyciela, specjalisty, polityka organizacji, jak również zwykłego człowieka, który potrafi zrozumieć idealnie swoich podwładnych. Wchodzenie we wszystkie z tych ról wymaga odpowiedniego podejścia, innych metod działania i wyznawania specyficznej filozofii. Każda rola ma sytuację, w której świetnie się sprawdzi, a także i takie warunki, w których okazuje się po prostu mało skuteczna. Każda z ról ma swój ściśle określony cel oraz zastosowanie. Powstały one dlatego, że kierownicy poszukiwali najbardziej skutecznych sposób na podołanie pewnym problemom i specyficznym sytuacjom.
Każda rola może być równie dobrze utożsamiana z narzędziem, które znajduje się w rękach kierownika. To od niego najbardziej zależy, jak zostanie ona zastosowana i w jakim kierunku. Role posiadają określone obszary działania, gdzie okazują się być najbardziej skuteczne. Przyjrzyjmy się zatem poszczególnym rolom, jakie może spełniać kierownik.
Lider
Jako lider kierownik posiada specyficzny obszar działania i jego praca jest w nim zdecydowanie najbardziej skuteczna. Czasami jest ona wręcz niezastąpiona przez inne role. Lider występuje na pewno we wszelkich sytuacjach kryzysowych, kiedy zespół pracowniczy wymaga silnego zmotywowania lub jasnego pokierowania w określoną stronę. Lider staje się co pewien czas niezastąpiony. Wyłącznie w stabilnie funkcjonujących firmach, które mają ściśle wytyczone cele działania, można na pewien czas zrezygnować z pełnienia funkcji lidera przez kierownika. Może stać się jednak to ze stratą dla całego zespołu pracowniczego, a na takie zagrożenie nikt nie powinien pozwalać. Lider jest osobą, która przewodzi w danej grupie. Nie każdy kierownik od razu będzie dobrym liderem, ponieważ umiejętności przywódcze nabiera się wraz z doświadczeniem. Dopiero po pewnym czasie zyskuje się siłę i skuteczność lidera. Doskonałe kompetencje zawodowe nie są wystarczające do tego, aby stać się idealnym liderem. Lidera podwładni chcą słuchać, dlatego wcale nie musi on uciekać się do korzystania z systemu kar i nagród. Wytycza on kierunki działania, poprzez oddziaływanie na emocje podwładnych i ich siłę wewnętrzną. Dzięki unikatowym umiejętnościom lider wyzwala w innych większą i o wiele lepiej ukierunkowaną energię działania. Ma bowiem wyczucie ludzi i relacji, jakie pomiędzy nimi występują. Umie więc dotrzeć ze swoją wizją do każdego, pojedynczego pracownika. Umiejętne zaangażowanie w działania podwładnych jest sztuką, którą opanowują wyłącznie wytrawni liderzy.
Skuteczny lider wpływa na swoich podwładnych korzystając z szerokiego wachlarza narzędzi. Sposoby, z których może śmiało korzystać lider-kierownik wyglądają następująco: wizja, relacje, wyczyn, dyktatura, demokracja i rozwój.
Menedżer
Jeśli kierownik ma wejść w rolę menadżera, musi on podjąć się realizacji wszechstronnego procesu zarządzania, w szczególności zarządzania projektami. Ta rola jest istotna w momencie, kiedy firma wymaga przeorganizowania. Wówczas to w gestii kierownika leży podejmowanie ważnych decyzji, które wynikają z jego kompetencji zawodowych, również tych dotyczących zatrudnienia czy zwolnienia pewnych osób. Kierownik musi planować działania firmy, w perspektywie operacyjnej, taktycznej i strategicznej – porozumieniu z właścicielami przedsiębiorstwa. To w obszarze jego działania należy również organizowanie pracy. Kierownik musi umiejętnie rozdzielić zadania na poszczególnych pracowników, aby były one realizowane sprawnie i szybko, przy czym każdy z podwładnych powinien dostać dokładnie takie funkcje, które są w pełni zgodne z jego umiejętnościami, zainteresowaniami i zdolnościami. Wtedy zadanie zostanie wykonane szybko i sprawnie, z zachowaniem wszelkich standardów jakości. Kierownik występujący w roli menadżera najczęściej jest zatrudniony w firmie i realizuje w pełni bądź tylko w pewnym stopniu uczestniczy w procesie zarządzania. Nie należy zapominać o tym, że kierownik doskonale zna zespół pracowniczy, wie czy potrzebni są nowi ludzie do załogi firmy, czy może trzeba oddelegować pewne zadania na zewnątrz itp. Potrafi zwiększyć efektywność funkcjonowania całej firmy, jeśli tylko dostanie do ręki odpowiednie narzędzia, jakie są po prostu odpowiednimi kompetencjami.
Nauczyciel
Pełnienie funkcji nauczyciela przez kierownika realizowane jest przy okazji szkoleń nowych pracowników lub na przykład doszkalania tych, którzy już pracują w danej firmie. Nauczyciel powinien mieć czas i cierpliwość do przekazywania posiadanej wiedzy. Nie ulega wątpliwości, że kierownik pracujący od dłuższego czasu w danym przedsiębiorstwie dysponuje na pewno sporą wiedzą praktyczną, którą może przekazać innym w procesie edukacji. Problem tylko w tym, aby z roli kierownika, który tylko rozdziela zadania pomiędzy członków zespołu projektowego, przejść do roli nauczyciela – mającego odpowiednie umiejętności pedagogiczne. Nie każdy kierownik potrafi nauczać i nie jest to bynajmniej jego wina. Umiejętności pedagogiczne nie koniecznie muszą być wrodzone. Można się ich nauczyć i dobrze by było, aby takie szkolenie przeszedł kierownik. Nauczyciel w przedsiębiorstwie powinien znaleźć czas na wyjaśnienie wszelkich zawiłości, które pojawiają się podczas realizacji funkcji edukacyjnej. Wielu osobom niezwykle trudno będzie wejść w rolę nauczyciela, kiedy przez lata pełniło się wyłącznie funkcję kierownika.
Specjalista
Każdy kierownik pracujący w dużych organizacjach, kierujący konkretnym działem firmy, zwykle posiada wiedzę kierunkową z danej dziedziny. Można więc śmiało powiedzieć, że jest on w pewnym obszarze wiedzy specjalistą. Charakteryzuje się szeroką wiedzą teoretyczną, jaką nabył podczas edukacji w szkołach i na studiach, jak również kolejnych kursów i szkoleń, na które wysyłała go firma. W rolę specjalisty kierownik wciela się podczas realizacji projektów. Kiedy jakiekolwiek działania dotyczą stricte jego dziedziny, wówczas to on powinien wziąć je we własne ręce. W końcu ma niezbędną wiedzę do realizacji takich zadań, dlatego grzechem gospodarczym byłoby ich nie wykorzystać. Jako specjalista kierownik może też wspierać zespół projektowy, jednocześnie tylko wydając opinie na dany temat i nie narzucając swego punktu widzenia podwładnym, wypracowującym rozwiązanie pewnego problemu. To ostatnie zadanie jest chyba dla kierowników wchodzących w rolę specjalisty, najtrudniejsze.
Polityk organizacji
Każda firma posiada wewnętrzną politykę organizacyjną, która musi być zachowywana we wszystkich sytuacjach. Jeśli dochodzi do jakichkolwiek konfliktów, związanych głównie z wewnętrznymi strukturami w przedsiębiorstwie, kierownik wciela się w rolę polityka organizacji, znającego doskonale jej regulamin i kulturę. Jest on w stanie wówczas rozstrzygnąć pojawiające się problemy. W tej roli kierownik musi być doskonałym mediatorem, musi znać motywy postępowania różnych grup interesu w firmie, aby wiedzieć, jak w danej sytuacji ma postąpić.
Człowiek
Kierownik musi niekiedy wejść w rolę zwykłego człowieka, który potrafi zrozumieć indywidualny tryb myślenia i postępowania swoich podwładnych. Musi umieć porozmawiać z pracownikowi i postawić się w ich sytuacji, a niekiedy jest to bardzo trudne. Taką rolę kierownik przyjmuje w momencie, kiedy pracownicy zgłaszają problemy indywidualne lub rodzinne. Kierownik powinien umiejętnie wczuć się w sytuację danego człowieka, wykazać się empatią i próbować rozwiązać dany problem, a niekiedy jest to rzeczywiście bardzo trudne. Każdy człowiek jest inny, ma inne cechy i charakter, podobnie jak sam kierownik. Należy go postrzegać więc nie tylko jako przełożonego, ale również zwyczajnego człowieka, który może się mylić, może mieć gorsze dni i swoje słabostki. Zrozumienie kierownika jako człowieka leży po stronie pracowników mu podlegających.
Pracując na stanowisku kierownika firmy, działu, czy też projektu, można wcielać się w różne role, które zależne są od zaistniałych okoliczności, potrzeb współpracowników i potrzeb samego kierownika. Czasem dla zmotywowania zespołu potrzebny jest kierownik – lider, a innym razem dla rozwiązywania konfliktów bardziej przydatny będzie kierownik – polityk organizacji. Umiejętność wchodzenia w różne role i przeobrażania się jest bardzo ważną cechą dobrego kierownika. Po latach pracy na tym stanowisku doświadczenie pozwala na wypracowanie pewnych istotnych cech, które dają większą efektywność pracy kierownika przyjmującego kolejne, opisane powyżej role.
Comments are closed.