Żyjemy w czasach, w których stykamy się na co dzień z poważnymi problemami. Pracujemy pod presją czasu, na naszych barkach spoczywa odpowiedzialność za ważne projekty, w wyniku czego pojawia się stres w miejscu pracy. Wedle powszechnie przyjętych teorii, stres jest pewną reakcją organizmu na otoczenie zewnętrzne, na wszelkie bodźce, które są w stanie zakłócić równowagę funkcjonowania organizmu człowieka. Czasem wydarzenia zewnętrzne przekraczają zdolności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami przez daną osobę, przez co naturalnie pojawia się stres. Lekarze określają to pojęcie nieco inaczej, mianowicie w ich rozumieniu stres to pewien stan, w którym występuje ciągłe, wysokie pobudzenie psychiczne i napięcie w organizmie, a człowiek nie jest w stanie uporać się z nim.
Nie ulega żadnym wątpliwościom, że każdego dnia, zwłaszcza w pracy, mamy do czynienia ze stresem. Nie możemy właściwie nic na to poradzić, a jedynie znaleźć sposób, który pozwoli nam na obcowanie ze stresem. Jakie są metody walki ze stresem? Odpowiadamy w niniejszym poradniku.
Stres jako nieodłączny element życia
Każdy z nas miał sytuację, w której musiał stawić czoła stresowi. Nawet dzieci miewają stresy, które odreagowują na swój sposób. Można więc wnosić, że stres jest integralną częścią naszego życia. Powinien być on jednak traktowany jako swoiste wyzwanie, które stawiają przed nami środowisko zewnętrzne i nasze życie osobiste. Wyzwania te można z kolei utożsamiać z pewnymi problemami życiowym, które organizm musi w jakiś sposób rozwiązać, aby móc w dalszym czasie funkcjonować prawidłowo.
Przyczyną powstania stresu jest oddziaływanie na nasz organizm pewnych czynników, nazywanych stresorami. W literaturze fachowej znajdziemy bardziej naukowe wyjaśnienie pojęcia stresorów. Stresorem bowiem nazywa się pewne zdarzenia bodźcowe, wymagające na naszym organizmie pewną reakcję przystosowawczą do nowych, innych realiów. Stresory powodują powstanie w organizmie napięcia, które może mieć różne natężenie. Stan ten niekoniecznie bywa nieprzyjemny. Stres odczuwamy w sytuacjach zmiany, zagrożenia lub lęku przed utratą czegoś lub kogoś.
Można utworzyć listę zdarzeń, w których będziemy mieli do czynienia ze stresem. Są to:
Nagłe, poważne zmiany w życiu, np. utrata pracy, śmierć bliskiej osoby, zmiana otoczenia i środowiska życia, zmiana miejsca pracy itp.,
Kłopoty życiowe – problemy osobiste, choroba itp.,
Tragedie,
Stresory społeczne – nadmierny hałas, gorąco, zimno, presja otoczenia, presja czasu.
Polscy pracownicy a stres
Jako naród Polacy są mocno narażeni na zwiększony poziom stresu w miejscu pracy. Jak pokazują badania niezależnych ekspertów, jesteśmy jednym z najbardziej zestresowanych narodów na świecie. Na taki stan niewątpliwie wpływa fakt, że pracujemy w zawrotnym tempie. Pracodawcy wymagają od nas coraz więcej i więcej, a pracownicy w obawie przed utratą pracy i środków do życia, wykonują kolejne zobowiązania bez mrugnięcia okiem. Biorą na siebie coraz więcej zadań, choć czas nie pozwala na to, aby wszystko było wykonane z należytą starannością. Pod presją przełożonych i czasu od razu pojawia się stres. Oprócz tego, niebagatelne znaczenie dla powstawania sytuacji stresujących w miejscu pracy mają rywalizacje na linii współpracowniczek, praca za kogoś, czy ciągła obawa przed zwolnieniem
Niedawny kryzys gospodarczy, z którym mimo wszystko Polska poradziła sobie dobrze, też nie poprawił sytuacji polskich pracowników. W wielu dużych, zagranicznych firmach i ich oddziałach dokonano masowych zwolnień, co znów przyczyniło się do spotęgowania odczuwanego w miejscu pracy stresu. Pracodawcy bagatelizują pojęcie stresu wśród pracowników i nie wiedzą, jak negatywny wpływ może mieć on na ich pracę. Co prawda, pewien poziom stresu, czy raczej presji ze strony przełożonych, może być identyfikowany jako motywujący, ale zbyt duży wpływa demotywująco na pracowników. Zamiast rozwiązywać problemy swoich podwładnych, właściciele firm wolą udawać, że wszystko jest w jak najlepszym porządku. Najgorsze jest też i to, że podobną postawę przyjmują sami pracownicy. Wolą pracować ponad siły, ale nie skarżyć się pracodawcom na swoją sytuację. Godzą się na cięcia pensji, pracę po godzinach, czy wykonywanie cudzych obowiązków.
Problemy związane ze stresem
Jak już zostało powiedziane, najwięcej stresów odczuwają pracownicy. Jeśli mają oni za dużo obowiązków i zbyt dużą odpowiedzialność za dokonywane przez siebie zadania, nietrudno o stres. W wyniku życia w ciągłym stresie mogą pojawić się u nas pewne objawy zdrowotne, do których zaliczyć należy:
Bóle głowy, głównie powtarzające się migreny,
Ciągłe infekcje,
Bezsenność,
Problemy z żołądkiem,
Kłopoty z panowaniem nad własnymi emocjami,
Problemy z sercem,
Wrzody żołądka,
Nerwice i depresje.
Jak wynika z przeprowadzanych okresowo badań w dużych przedsiębiorstwach, stres może wyniszczać organizm pracownika podobnie jak nowotwór, czy inna, równie poważna choroba. Osoby stykające się z nadmiernym stresem w miejscu pracy, które na dodatek nie za bardzo potrafią sobie z nim radzić, zaczynają nadużywać kawy i wszelkich napoi pobudzających, są w stanie poświęcać życie osobiste i rodzinne na rzecz pracy. Niektórzy szukają ukojenia w używkach i alkoholu, staczając się coraz niżej w strukturze społecznej.
Stan permanentnego stresu w miejscu pracy wpływa, jak widać, niezwykle destrukcyjnie na nasz organizm, dlatego też warto poznać uniwersalne, a co najważniejsze – skuteczne sposoby radzenia sobie w sytuacjach stresowych. Dzięki temu będziemy w stanie normalnie żyć i wypełniać swoje obowiązki zawodowe w pracy, pomimo ciągłego stresu. Jeśli nie wykształcimy w sobie mechanizmów obronnych na stres, wkrótce dojdzie u nas do wypalenia zawodowego, nie będzie nam się chciało iść do pracy i nie będziemy w stanie rozdzielić życia zawodowego od osobistego. Takie życie ma niską wartość, dlatego też warto jak najszybciej je zmienić, albo nie dopuścić do takiego stanu rzeczy.
Objawy długotrwałego, natężonego stresu w miejscu pracy niekoniecznie muszą się uaktywniać od razu. Może dziać się to stopniowo, ale ich akumulacja powoduje, że nagle człowiek staje w obliczu depresji tak ciężkiej, że jedynie lekarz i odpowiednie kuracje farmaceutykami są w stanie tu pomóc.
Lekarze, do których trafiają pracownicy wyniszczeni stresem, diagnozują niekiedy skrajne wyczerpanie, zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Ludzie ci nie mają siły i motywacji do dalszej pracy. W terminologii medycznej taki stan nazywany jest najczęściej wypaleniem zawodowym. Coraz częściej dotyka on właśnie polskich pracowników. Problemem jest niestety brak mechanizmów radzenia sobie ze stresem w większości rodzimy firm.
Do tego dochodzi jeszcze inna ważna kwestia. Jeden pracownik w zespole, który zmaga się z rosnącym stresem, wpływa na obniżenie motywacji i satysfakcji z wykonywanej pracy wszystkich swoich współpracowników. W wyniku tego zmniejsza się wydajność i efektywność całej firmy. Pogarsza się sytuacja w firmie, przez co praca w niej dla nikogo nie jest spełnianiem ambicji zawodowych, a przymusem.
Sposoby radzenia sobie ze stresem
Zarządzanie czasem
Efektywne wykorzystywanie czasu pracy, a więc na ogół 8 godzin, które spędzamy w pracy, jest jednym ze sposobów radzenia sobie ze stresem. Trzeba powiedzieć, że umiejętne zarządzanie czasem to zadanie przypisywane nie tylko pojedynczym pracownikom, ale i liderom zespołów oraz menadżerom. Ci ostatni powinni w dużej mierze zadbać o to, aby podział pracy pomiędzy grupy pracownicze był jak najbardziej racjonalny i aby nie dopuszczać do sytuacji nagromadzenia i spiętrzenia obowiązków. Dopasowanie zadań do możliwości i zdolności pracowników pozwala na ich terminowe wykonywanie. Jednocześnie, jakość takiej pracy ulega zdecydowanej poprawie. Pracownicy z kolei powinni wykonywać swoje obowiązki służbowe sukcesywnie, zgodnie ze ściśle założonym, opracowanym przez siebie planem. Odkładanie wszystkiego na później, zwłaszcza tych najtrudniejszych rzeczy, powoduje pod koniec dnia poczucie uzasadnionego stresu. Zadaniom do wykonania najlepiej nadawać priorytety i wykonywać je w taki sposób, aby na początku zająć się tymi najważniejszymi.
Zmotywowanie pracowników
Stres może być czynnikiem motywującym, ale rzadko tak bywa. O wiele lepiej w roli motywatora sprawdzają się nagrody, awanse, czy premie pieniężne. Dla dodatkowych profitów pracownicy potrafią z siebie wykrzesać więcej sił i kreatywności.
Równowaga pomiędzy życiem osobistym a zawodowym
Jeśli oddzielimy życie zawodowe od prywatnego, będziemy poświęcać naszej rodzinie i przyjemnościom dokładnie tyle czasu, ile sami chcemy, do pracy będziemy chodzić wypoczęci i zrelaksowani. Menadżerowie powinni zadbać o wysyłanie pracowników na regularne urlopy, które pozwolą im na oderwanie się od codziennych obowiązków zawodowych i sprawią, że więcej czasu spędzą z małżonkiem, rodziną, czy przyjaciółmi. Pracodawca powinien wykazywać jak największe poszanowanie czasu wolnego pracownika. W wolny dzień nie powinien on dzwonić do niego i obarczać go obowiązkami zawodowymi. Dodatkowo, na ograniczenie stresu w miejscu pracy wpływa zastosowanie przerw w wykonywaniu kolejnych zadań. Taki odpoczynek powinien być przeznaczony na regenerację sił do dalszej pracy.
Funkcjonalność stanowiska pracy
Praca w bałaganie, przy nieuporządkowanym biurku, nigdy nie będzie efektywna, przez co wzbudzi u pracownika poczucie stresu. Jeśli zadbamy w odpowiedni sposób o miejsce pracy, stworzymy jak najlepsze warunki do pracy, stanie się ona dla nas samą przyjemnością.
Pozytywne myślenie
Pracownicy wierzący we własne możliwości i zdolności o wiele lepiej radzą sobie ze stresem, niż ci, którzy sądzą, że nic im w życiu nie wychodzi. Przy rywalizacji współpracowniczek, w której automatycznie pojawia się stres, wiara w siebie jest sposobem jego ograniczenia.
Polskie firmy powinny wziąć sobie do serca to, jak ważna jest obrona pracowników przed stresem. O ile oni sami mogą wiele zdziałać, radząc sobie na różne sposoby ze stresem, o tyle wsparcie pracodawcy czy przełożonego pozwala na likwidację w dużej mierze sytuacji stresowych.
Comments are closed.