Dobrze zmotywowany przez lidera, czy jak kto woli – menadżera, zespół o wiele lepiej pracuje, angażując się w projekt i przypisane do niego zadania, całym sercem. Motywacja do pracy jest kluczem do sukcesu dla całej firmy, ale problematyczne jest to, że każdy pracownik może mieć zupełnie inne potrzeby, a więc i potrzebuje zupełnie innej zachęty do pracy ponad normalne obowiązki.
Pracodawca chcący osiągnąć lepsze wyniki pracy, zdobyć ważny kontrakt, czy zyskać przychylność akcjonariuszy, musi zrobić wszystko, żeby nie tylko nie stracić dobrego pracownika, solidnie wykonującego swe obowiązki zawodowe, ale jeszcze na dodatek zachęcić go do pracy. Większość przedsiębiorców uważa, że jedyną pewną zachętą jest gratyfikacja finansowa, w postaci premii, nagrody lub też stałego podwyższenia wysokości pensji. Niemniej jednak, istnieje wiele innych czynników, które powodują zwiększenie efektywności pracy pracowników. Często też pracodawca nie dysponuje w danym momencie środkami finansowymi, które mógłby wydatkować na motywację dla swoich pracowników, dlatego też warto poznać inne sposoby na uzyskanie większego zaangażowania pracowniczego.
Motywowanie – pojęcie
Przed przystąpieniem do omawiania kolejnych metod motywacyjnych, należy odpowiedzieć sobie na elementarne pytanie, mianowicie: czym tak właściwie jest motywowanie? Wiele się o nim mówi, zwłaszcza na gruncie prowadzenia przedsiębiorstwa, czy każdego innego biznesu, w którym zatrudnia się pracowników. Niewiele jednak biznesmenów poda bezbłędną definicję tego pojęcia. Przytoczymy więc ją przy okazji omawiania sposobów na zmotywowanie pracowników do lepszej pracy. Otóż, motywowanie to po prostu wywieranie wpływu na pracowników, które dąży do ich większego zaangażowania w pracę. Im lepsza motywacja do pracy, tym pracownik bardziej się w nią angażuje, wkładając w swoje obowiązki całe serce. Dzięki temu cała firma ma o wiele większe szanse na odniesienie spektakularnego sukcesu. Motywowanie to zachęcanie podwładnych przez lidera, menadżera, czy po prostu właściciela przedsiębiorstwa, do lepszej, bardziej efektywnej pracy. Motywować można również do szkoleń i ciągłego doskonalenia pracowników – zarówno ich wiedzy, jak i posiadanych przez nich umiejętności.
Znając już pojęcie motywacji można przystąpić do konstruowania programów motywacyjnych. Przede wszystkim jednak, trzeba znać potrzeby swoich pracowników, aby w sposób jak najbardziej trafny móc ich motywować na gruncie zawodowym.
Identyfikacja potrzeb pracowniczych
Znajomość potrzeb, jakie posiadają pracownicy jest konieczna ku temu, aby menadżer konstruujący system motywacji w firmie, miał możliwość dopasowania kolejnych jego punktów do oczekiwań pracowników. Jak poznać potrzeby podwładnych? Można po prostu zapytać ich, czego oczekują, o czym marzą w życiu i co sprawiłoby im przyjemność i skłoniło do bardziej wytężonej pracy. Oprócz tego, można przeprowadzić w firmie proste badania ankietowe, w których zapytamy o opinie pracowników o ich pracy oraz o oczekiwania związane z systemem motywacyjnym. Najlepiej, aby badania ankietowe nie były imienne, z resztą nie ma takiej potrzeby. Wystarczy, że pracownicy opiszą, co myślą na temat motywacji w pracy. Analiza kolejnych ankiet, w połączeniu z wcześniejszymi rozmowami z pracownikami, da rzeczywisty obraz ich potrzeb i podstawę do stworzenia optymalnego systemu motywacyjnego.
Cel motywacji
Wydaje się, że celem motywacji jest wyłącznie skłonienie pracownika do zaangażowania jego wszystkich sił w wykonywanie obowiązków. Niemniej jednak, ma on o wiele szerszy zakres. Motywacja ma doprowadzić do tego, aby pracownik utożsamiał się z celem dążeń całej organizacji, której jest częścią. Ma wywołać u niego poczucie, że robi coś dla wyższych celów. Dzięki dobrej motywacji pracownik jest skłonny pracować bardziej intensywnie, z pełnym zaangażowaniem, a nawet ponad normalny wymiar czasu pracy. Jeśli pracownik jest gotów poświęcić swój wolny czas na pracę, oczywiście w granicach zdrowego rozsądku, oznacza to, że system motywacyjny jak najlepiej spełnił swoje zadanie.
Bywa, że motywacja jest nawet o wiele ważniejsza od tego, co umie i wie pracownik. Jeśli ma on w perspektywie spełnienie swoich ważnych potrzeb, zrobi wszystko, aby spełnić oczekiwania pracodawcy. Zapał do pracy jest ważniejszy od ponadprzeciętnej inteligencji pracownika, ponieważ na co się ona zda, jeśli nie będzie chciał on pracować. Zadowolony z życia pracownik, który zaspokaja w pracy swoje najważniejsze potrzeby, będzie realizował wyznaczone mu zadania jak najbardziej efektywnie. Będzie on dążył do współpracy z zespołem i do osiągnięcia ściśle wytyczonych celów organizacji.
Typy systemów motywacyjnych
Generalnie, motywację i systemy z nią związane, można podzielić na dwa rodzaje –motywację wewnętrzna i zewnętrzną. W innej terminologii motywację dzieli się jeszcze na pozytywną i negatywną. Nie można jednoznacznie powiedzieć, że ta lub inna motywacja będzie najlepsza. Wszystko zależy od potrzeb pracowników, ich charakteru, a także przyjętej przez organizację polityki. Można więc uznać, że wszystko uzależnione jest tu od zaistniałych okoliczności.
Motywacja negatywna
Niemniej jednak, na przykład motywacja negatywna jest skuteczna, ale nie w dłuższej perspektywie czasu. Opiera się ona na systemie kar, a więc poniekąd na straszeniu pracowników. Z drugiej strony, zastosowanie negatywnej motywacji jest tanie i szybkie, przez co wielu przedsiębiorców się ku niej skłania. Polega ona na wytwarzaniu u pracownika poczucia lęku i zagrożenia, na przykład związanych z perspektywą utraty zatrudnienia. Takie zastraszenie powoduje, że działa on dużo bardziej energicznie, ale tylko przez określony, krótki okres czasu. Później obojętnieje na wszystko i wykonuje tylko minimum obowiązków firmowych. Jeśli motywacja negatywna będzie stosowana przez dłuższy czas, może to wywołać obniżenie poczucia własnej wartości przez pracownika. Można powiedzieć też, że motywowanie negatywne, zwane również motywowaniem ujemnym, to nic innego jak zmuszanie ludzi do wytężonej pracy, ale ma ona niską jakość. Traci się gdzieś zamiłowanie i entuzjazm pracownika do wykonywania zadań zawodowych.
Motywacja wewnętrzna
Jest to bodajże najcenniejsza motywacja, jaką można uzyskać u pracownika. Polega ona na tym, że on sam chce pracować lepiej, z większym zaangażowaniem. Taki pracownik jest podwładnym idealnym, ponieważ osiąga on dobre efekty w pracy i czerpie z niej radość. Trudno jest zbudować w pracowniku motywację wewnętrzną. Wielu teoretyków sądzi, że jest to w ogóle niemożliwe. Aczkolwiek pracodawca ma możliwość stworzenia w zakładzie pracy odpowiednich warunków do rozwoju właśnie takiej motywacji.
Jak zwiększyć motywację wewnętrzną?
Oto kilka pomysłów:
– Promowanie modelu współpracy pracowniczej – pracodawca nagradza wówczas zachowanie dobrej komunikacji i współpracy pomiędzy zespołem, jego pracownikami, przełożonymi a kadrą menadżerską. Nawiązywanie partnerskich relacji z tymi osobami pozwala na lepszą, bardziej efektywną w konsekwencji pracę. Współpraca buduje zaufanie pomiędzy współpracownikami, dając komfort pracy. Im lepsza atmosfera w pracy, tym większa motywacja wewnętrzna do lepszego wykonywania obowiązków zawodowych.
– Danie pracownikom więcej samodzielności – proces ten powinien odbywać się stopniowo. Należy dążyć do zwiększenia kompetencji pracowników, ich decyzyjności, a co za tym idzie – również odpowiedzialności za realizowane przez nich zadania. Większa samodzielność jest motywacją do dalszego działania i osiągania coraz to lepszych wyników swojej pracy. Motywacyjny charakter ma sama szansa wykazania się, którą pracodawca daje pracownikowi. Ten ostatni ma możliwość pokazania innym, co potrafi i jakie ma umiejętności. Dzięki temu spełnia się potrzeby samorealizacji pracownika. Trzeba tylko pamiętać, że to sam pracownik powinien wyrazić chęć wzięcia na siebie realizacji pewnych zadań. Nie można mu ich narzucać, ponieważ obarczenie pracownika zbyt dużą odpowiedzialnością wywoła odwrotny skutek do motywacji w większości przypadków.
– Budowanie atmosfery wzajemnego zaufania – jeśli pracodawca obdarza pracownika zaufaniem, doceniając jego starania i wkład w rozwój firmy, motywuje go do pracy. Zaufanie może przejawiać się również w pozostawianiu pracownikom dużego marginesu swobody w wykonywaniu przez nich zadań. Co ciekawe, takie zachowanie ze strony przełożonego powoduje, że pracownik wykazuje się wobec firmy zwiększoną lojalnością.
Motywacja zewnętrzna
Elementy motywacji zewnętrznej można przedstawić jako elementy płacowe i pozapłacowe, jak również czynniki pozafinansowe, wpływające na motywację. Narzędzia motywacji zewnętrznej powinny być zróżnicowane i stosowane zgodnie z oczekiwaniami zarówno pracowników, jak i samej firmy.
W zakresie motywacji zewnętrznej można mówić o motywacji finansowej i pozafinansowej. Motywacja finansowa jest utożsamiana po prostu z motywacją pieniężną, ale zawiera ona w sobie różne inne rodzaje motywacji typowo materialnej. Może więc obejmować świadczenia dla pracowników, nie związane bezpośrednio z ich wynagrodzeniem. Każda firma powinna znaleźć interesujący czynnik finansowy, który zmotywuje pracowników do lepszej pracy.
Z kolei, motywacja pozafinansowa polega na nagradzaniu pracowników za ich bardziej zaangażowaną, lepszą pracę, ale nie przez wzrost wynagrodzenia, czy premie pieniężne, ale za pośrednictwem zapewnienia im poczucia pewności, że są ważni dla firmy. Polega na zagwarantowaniu stabilności zatrudnienia i dobrej, przyjemnej atmosfery w pracy. Motywacja pozafinansowa nie jest przeliczalna na pieniądze, a mimo to ma silnie motywujący charakter.
Jak widać, pracowników w firmie można motywować na szereg różnych sposobów. To od samej organizacji i jej członków zależy, który z nich będzie najlepszy i odniesie wymierne korzyści, w postaci lepszej pracy i większego zaangażowania w nią pracowników. Pamiętajmy tylko, że to, co dostają wszyscy pracownicy, nie jest motywujące. Motywacja ma prowadzić do wyróżnienia pewnych pracowników za ich wkład w rozwój firmy czy realizację danego projektu.
Comments are closed.