Natura stresu wymaga od nas niezwykłej czujności i zręczności w kontrolowaniu poziomu odbieranych bodźców. Dobre opanowanie tej umiejętności zapewni nam komfort życia – uchroni przed nudą z jednej strony oraz przed zmaganiami ponad nasze siły z drugiej strony.
Stres i sposoby radzenia sobie ze stresem.
Strategie, które pozwolą efektywnie radzić sobie ze stresem muszą być dostosowane do specyfiki źródła stresu. Stres wywołuje każda nowa sytuacja, każde nowe zadanie. Nie można przeżyć życia bez stresów. Stres ma aspekt pozytywny gdy jest słaby: mobilizuje do działania, zwiększa energię, pozwala pokonać przeszkody poprawia ogólne samopoczucie. Istnieje dla każdego człowieka jego własny optymalny poziom stresu, czyli maksymalne jego natężenie, przy którym doświadcza on największych korzyści. Przy optymalnym poziomie stresu człowiek najlepiej funkcjonuje.
Bywa jednak, że jest nadmierny lub zbyt długotrwały, wtedy może wywołać skutki przeciwne: apatię lub niepokój, niezdolność do skutecznego działania, a nawet dolegliwości fizyczne jest bardzo szkodliwy dla organizmu. Granica ta jest bardzo indywidualna: zależy od osobowości, cech charakteru, często od dotychczasowych doświadczeń i aktualnej sytuacji życiowej. Z takim stresem, a dokładniej – z jego negatywnymi skutkami – należy walczyć.
Sposoby są różne i zależą od indywidualnych predyspozycji. Jednym pomaga wysiłek fizyczny, innym odpoczynek w wannie, jeszcze inni sądzą, że najważniejsze jest odpowiednie odżywianie i zdrowy styl życia. Każdy sposób jest dobry, jeśli jest skuteczny. Wyeliminowanie z naszego życia stresu jest niemożliwe, a nawet byłoby szkodliwe. W niewielkiej dawce jest nam potrzebny. Warto jednak nauczyć się go zmniejszyć.
Wyróżnia się trzy główne style radzenia sobie ze stresem:
• aktywne zachowanie czyli reakcje, które zmieniają sytuację;
• poznawcze radzenie sobie czyli reakcje, które zmieniają znaczenie lub ocenę stresu;
• unikanie czyli reakcje, które zmierzają do kontroli przykrytych uczuć
Aby zredukować szkodliwe skutki nie uzewnętrznionego stresu, nie wystarczy tylko go zidentyfikować i sobie uświadomić. Jak wiele jest źródeł stresu, tak wiele jest sposobów radzenia sobie z nim. Jednakże, wszystkie zmiany wymagają wysiłku: należy zmienić źródło stresu i/lub twoje reakcje na niego.
Sposoby radzenia sobie ze stresem :
• Codziennie chwila gimnastyki
To najprostszy i najłatwiejszy sposób na pozbycie się silnego napięcia.
Ruch sprawia, że krew krąży szybciej usuwając z organizmu nadmiar
adrenaliny i hormonów stresu, które wytwarzamy w chwilach zdenerwowania. Doskonałym sposobem na pozbawienie się stresu jest
też półgodzinny marszu na świeżym powietrzu, najlepiej wśród zieleni i ciszy.
• Posłuchać spokojnej muzyki
Oddziaływanie dźwięków instrumentów muzycznych na naszą psychikę odkryto już przed wiekami, a gra na flecie lub lutni koiła nerwy cesarzy i królów.
• Czas spędzany z bliskimi
Obecność bliskich, serdecznych osób leczy jak najlepsze lekarstwo. Dzieje się tak dlatego, że mamy poczucie bezpieczeństwa, czujemy, że jesteśmy komuś potrzebni i że inni nas wspierają. To działa jak najlepszy wentyl bezpieczeństwa i niweluje napięcie, pozwala z dystansem spojrzeć na problemy.
• Oddychanie brzuchem
Już w starożytnych Indiach i Chinach odkryto, że najskuteczniejszym sposobem na wyciszenie jest rytmiczny głęboki oddech. Większość z nas oddycha źle wyłącznie piersiami, piersiami więc płytko, co sprawia, że nie następuje całkowita wymiana powietrza, które zalega w dolnej części płuc. To z kolei blokuje nasze energetyczne kanały i sprawia, że nie pozbywamy się stresu.
• „Biofeedback”
To najnowsza metoda likwidowania stresu, której poddawani byli do tej pory tylko sportowcy i kosmonauci. Metoda ta polega na zbadaniu rodzaju fal, które wytwarza nasz mózg i zastosowaniu ćwiczeń, bardzo przypominających udział w grze komputerowej. Efektem terapii jest zwiększenie odporności psychicznej i wyraźna poprawa nastroju.
• Zioła na uspokojenie
Napary z ziół to najlepszy środek na szybkie pozbycie się napięcia i zdenerwowania.
Naturalną konsekwencją życia w stresie jest potrzeba jego odreagowania. Nie wszyscy potrafią sobie poradzić w sposób naturalny i neutralny dla organizmu: oddając się lekturze, idąc na spacer, do teatru, czy w przypadku zaostrzenia objawów zdecydować się na wizytę u lekarza.
• Relaksacja
Podstawową metodą pozwalającą nam na bieżąco likwidować skutki stresu jest relaksacja. Relaksacja nie jest rzeczą trudną, ale jak wszystkiego trzeba się jej nauczyć. Istnieje wiele metod relaksacji, niektóre z nich są bardzo rozbudowane i samodzielne ich opanowanie jest trudne, gdyż wymaga czasu i samozaparcia, inne są proste. Wszystkie jednak opierają się na tych samych zasadach i wykorzystują te same techniki, które musimy poznać, jeśli chcemy skutecznie stosować te metody. Ogólnie możemy powiedzieć, że podstawową zasadą i celem relaksacji jest uwolnienie ciała od napięć mięśniowych i osiągnięcie stanu wyciszenia, w którym nasz organizm wypoczywa, harmonizuje się, odświeża swoją energię i powraca do normy. Wbrew pozorom osiągnięcie takiego stanu nie jest wcale tak proste, jak się wydaje i z reguły wymaga systematycznych ćwiczeń. Jest tak dlatego, ponieważ większość ludzi praktycznie cały czas pozostaje w stanie napięcia i nie uświadamia sobie głębszych napięć w ciele. Ćwicząc, po pewnym czasie udaje się dostrzec takie napięcia i stopniowo od nich uwolnić, dlatego właśnie regularne ćwiczenia są konieczne.
• Sen
Zdrowy sen powinien trwać ok. 7-9 godzin. Jest on niezbędny do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Brak snu przez dłuższy czas powoduje szereg negatywnych efektów psychicznych i fizjologicznych, które doprowadzają do przemęczenia, a przemęczenie do sytuacji stresowych.
• Myślenie pozytywne
Jest ono jednym z ważnych czynników radzenia sobie ze stresem – nie skazuj się z góry na porażkę – z podniesioną głową witaj nowe wyzwania i ciesz się odniesionymi sukcesami. Jednak, gdy dopadnie Cię niepowodzenie staraj się za każdym razem zobaczyć w nim jakiś pozytyw – uczysz się przecież również na własnych błędach, które poszerzają bazę doświadczeń.
• Zdrowe odżywanie
Jedz dużo świeżych warzyw i owoców, pij dużo soków najlepiej samodzielnie wyciskanych w domu z zielonych warzyw, gdyż to one zawierają dużo magnezu, który ma działanie uspokajające.
Produkty strączkowe zawierają dużo witamin z grupy B, a zbożowe (najlepiej ze zbóż mało przerabianych) zawierają dużo węglowodanów, które przyspieszają produkcję serotoniny odpowiedzialnej za spokój i dobry nastrój.
Produkty wysokobiałkowe takie jak orzechy, produkty mleczne, awokado, mięso zawierają aminokwas poprawiający nastrój. Jednak z tej grupy produktów należy się wystrzegać tłustego mięsa i nadmiaru jaj, ponieważ one powodują miażdżycę i sklerozę, a przecież wszyscy wiemy jak dobra pamięć pomaga w sytuacjach stresowych.
Ważne jest by jeść regularnie w małych ilościach i by produkty był jak najmniej przetworzone, bo tylko wtedy zawierają tak potrzebne nam składniki odżywcze, witaminy i mikroelementy.
• Bez względu na to gdzie pracujesz lub jaki masz zawód, staraj się zachować równowagę między pracą, a czasem wolnym przeznaczanym dla siebie. Nie jesteś na ziemi tylko po to, aby pracować. Nawet jeśli niektórzy by sobie tego życzyli.
• W myśleniu o sobie i swoich obowiązkach staraj się unikać zwrotów „zawsze”, „natychmiast”, „muszę”; używaj w zamian stwierdzeń „chcę”, „mogę”, „potrafię”, „zrobię” – i tak zrobisz co trzeba, a nie wywołasz u siebie dodatkowego napięcia. Jesteś dobrym pracownikiem.
• Bądź wyrozumiały dla siebie i innych; pamiętaj, że nie ma ludzi którzy „zawsze wszystko wiedzą”, „zawsze zdążają na czas”, „zawsze zajmują pierwsze miejsce”, „zawsze wszystkich lubią” i „zawsze są lubiani przez wszystkich”. Nawet gdy inni tak myślą.
Więc jak należy postępować?
1. Uświadom sobie co jest twoim stresorem oraz twoje własne emocjonalne i fizyczne reakcje. Zaobserwuj swoje niepokoje. Nie ignoruj ich. Nie lekceważ ich. Ustal, które wydarzenia wywołują w tobie niepokój. Jak sobie tłumaczysz znaczenie tych wydarzeń? Zaobserwuj jak twoje ciało reaguje na stres. Czy jest to zdenerwowanie, a może fizyczny rozstrój? Jeśli tak, to jak on przebiega?
2. Ustal, co możesz zmienić.
Najważniejsze – to nie pozwolić „wyłączyć” się myśleniu. Uspokojenie gonitwy myśli i chłodny ocena sytuacji pomogą nam podjąć właściwą decyzję. Najlepiej byłoby móc oderwać się na chwilę i pomyśleć spokojnie, z filiżanką herbaty w ręku, co się właściwie stało (np. urzędniczka nie załatwiła naszej sprawy i była nieprzyjemna) i dlaczego.
Odpowiedź na to ostatnie pytanie może być bardzo istotna, warto więc poświęcić jej więcej czasu i spróbować udzielić sobie kilku, wynikających z różnych punktów widzenia, odpowiedzi. Różne możliwe warianty interpretacji zdarzenia są ważne dla uzyskania w miarę obiektywnego spojrzenia na to, co nas spotkało. Dzięki temu będzie można właściwie ocenić sytuację i stwierdzić, czy można coś w niej zmienić, czy też wszelkie próby zmiany będą tylko startą energii i czasu. Refleksja nad sobą pogłębi naszą znajomość własnych słabych i mocnych stron, co pozwoli m.in. przewidywać na przyszłość, jakie sytuacje niosą ze sobą dla nas ryzyko stresu.
W dzisiejszych czasach żyje się szybko. Przed współczesnym człowiekiem piętrzą się problemy, z którymi nie spotykali się nasi rodzice czy dziadkowie: współzawodnictwo, ciągła rywalizacja, ryzyko utraty pracy, anonimowość.
To wszystko stanowi doskonałą pożywkę dla stresu, który jest nie tylko przyczyną problemów emocjonalnych i uzależnień ale także leży bezpośrednio lub pośrednio u podstaw wielu groźnych chorób takich jak choroby układu krążenia, pokarmowego czy nerwowego.
Nie trzeba być nawet szczególnie uważnym obserwatorem, aby dostrzec, że z każdym rokiem nasze życie staje się coraz intensywne, a tempo jego systematycznie wzrasta. Za postęp cywilizacyjny i oderwanie od środowiska naturalnego płacimy coraz wyższą cenę. Tą ceną jest między innymi nasze zdrowie. Każdego dnia podlegamy różnym naciskom, wymaganiom i ograniczeniom. U progu trzeciego tysiąclecia stres stał się wrogiem publicznym numer jeden, dlatego powinniśmy nauczyć się nad nim panować
Comments are closed.